1 stycznia 2023 r. Słowacja świętowała 30-lecie swojej suwerenności, a na następnego dnia Kustodia Prowincjalna Niepokalanego Poczęcia NMP Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych na Słowacji celebrowała 20-lecie swego istnienia.
Na uroczystość do Lewoczy, oprócz braci z kustodii przybyli również: asystent generalny ds. Federacji Europy Środkowo-Wschodniej (FEMO) o. Tomáš Lesňák z Rzymu; przewodniczący FEMO, minister prowincjalny o. Marian Gołąb z Krakowa; wikariusz Kustodii Świętego Krzyża na Ukrainie o. Stanisław Pękala; franciszkanie z Polski i Czech; osoby konsekrowane oraz duchowni zakonni i diecezjalni ze Słowacji.
Mszy świętej dziękczynnej przewodniczył administrator diecezji spiskiej ks. bp Ján Kuboš. W okolicznościowym słowie apelował do braci i wiernych, aby starali się zawsze być blisko Jezusa. „Ze wzrokiem utkwionym w Chrystusa, oddajmy się chętnie na służbę Bogu i bliźnim, tak jak Wasza Niepokalana Patronka. Spróbujmy szerzyć wokół siebie prawdziwą radość. Wszak Ona – Przyczyna naszej radości – nieustannie błaga nas o tę radość. Tego życzę całej rodzinie minorytów na Słowacji na dalsze lata” – mówił.
Na zakończenie uroczystości asystent generalny o. Tomáš Lesňák, prowincjał krakowski o. Marian Gołąb i kustosz o. Lucián M. Bogucki skierowali do wszystkich zgromadzonych braci słowa zachęty do dziękczynienia Bogu za to, co do tej pory udało się zrobić dobrego, ale jednocześnie prosili, aby patrzyli w przyszłość z nadzieją i wiarą, ponieważ Bóg może czynić w naszym życiu rzeczy nowe i cudowne.
„Wszystkim dobroczyńcom i przyjaciołom pragniemy wyrazić naszą wdzięczność za to, że byli z nami przez minione lata nie tylko w radosnych, ale i trudnych chwilach. A na przyszłość polecamy się Waszej modlitwie, bo każda wspólnota, w tym zakonna, potrzebuje takiego wsparcia” – napisali franciszkanie na stronie Kustodii.
Bracia Mniejsi Konwentualni na Słowacji w swojej najnowszej historii po rozpadzie Czechosłowacji zostali włączeni w 1993 roku do krakowskiej prowincji, która hojnie wsparła ich personalnie. Na początku lat 90. bowiem na terenie Słowacji mieszkało zaledwie dwóch braci Słowaków: o. Vavrinec Hlavatý i o. Odilo Mráz. Polscy zakonnicy stopniowo przywracali nie tylko klasztory, ale przede wszystkim naszą obecność na terenie Słowacji. Owocem ich pracy było także wiele rodzimych powołań do naszego zakonu.
We wrześniu 2002 r. w Zubercu na Orawie odbyła się kapituła prowincjalna nadzwyczajna prowincji krakowskiej. Jej głównym zadaniem było rozeznanie, czy to już jest ten czas, aby utworzyć kustodię na Słowacji. Ostatecznie ojcowie kapitulni podjęli decyzję o otwarciu nowej jurysdykcji z dniem 1 stycznia 2003 r.
Pierwsza kapituła kustodii słowackiej odbyła się w dwóch częściach: pierwsza od 6 do 7 stycznia 2003 r. w Lewoczy, a druga od 10 do 12 czerwca w Brehovie. Podczas zebrań plenarnych bracia dokonali wyborów: wyższego przełożonego (tzw. kustosza), rady kustodii oraz gwardianów klasztorów. Ponadto wytyczyli plan czteroletni oraz wskazali na najważniejsze zadania ich posługi.
Pierwszym kustoszem został o. Lucián Mária Bogucki. Urząd ten pełnił przez dwie kolejne kadencje (osiem lat). Następnie bracia wybrali w jego miejsce o. Tomáša Lesňáka na kolejne dwie kadencje, aż w 2019 r. ponownie wybrano o. Luciána na kustosza.
Obecnie na Słowacji bracia mają cztery klasztory (Bratysława, Brehov, Levoča, Spišský Štvrtok). We wszystkich tych miejscowościach, oprócz Lewoczy, franciszkanie prowadzą parafie. Dziś Kustodia liczy 20 braci. Niektórzy pracują poza granicami Słowacji: o. Tomáš Lesňák służy w Rzymie jako asystent generalny; br. Peter Pikulík studiuje teologię w Rzymie, a br. Jonáš František Čarný odbywa formację w postulacie w Gnieźnie w Polsce.
Jaroslav Cár OFMConv; fot. br. Piotr Pikulik OFMConv
