Bóg mówi nie tylko przez słowa, ale i przez liczby. W niedzielnej Ewangelii pojawia się liczba 72 – nieprzypadkowa, pełna znaczenia. Co kryje się za tą liczbą? I co mówi ona dziś do mnie i do Ciebie? O. Piotr Gryziec OFMConv zaprasza do odkrycia głębi ukrytej w matematyce Ewangelii.
Ewangelia na XIV niedzielę zwykłą (Łk 10, 1-12. 17-20 - dłuższa)
Jezus wyznaczył jeszcze innych siedemdziesięciu dwu uczniów i wysłał ich po dwóch przed sobą do każdego miasta i miejscowości, dokąd sam przyjść zamierzał. Powiedział też do nich:
«Żniwo wprawdzie wielkie, ale robotników mało; proście więc Pana żniwa, żeby wyprawił robotników na swoje żniwo. Idźcie! Oto posyłam was jak owce między wilki. Nie noście z sobą trzosa ani torby, ani sandałów; i nikogo w drodze nie pozdrawiajcie.
Gdy wejdziecie do jakiegoś domu, najpierw mówcie: Pokój temu domowi. Jeśli tam mieszka człowiek godny pokoju, wasz pokój spocznie na nim; jeśli nie, powróci do was. W tym samym domu zostańcie, jedząc i pijąc, co będą mieli: bo zasługuje robotnik na swoją zapłatę. Nie przechodźcie z domu do domu. Jeśli do jakiegoś miasta wejdziecie i przyjmą was, jedzcie, co wam podadzą; uzdrawiajcie chorych, którzy tam są, i mówcie im: Przybliżyło się do was królestwo Boże».
«Lecz jeśli do jakiegoś miasta wejdziecie, a nie przyjmą was, wyjdźcie na jego ulice i powiedzcie: Nawet proch, który z waszego miasta przylgnął nam do nóg, strząsamy wam. Wszakże to wiedzcie, że bliskie jest królestwo Boże. Powiadam wam: Sodomie lżej będzie w ów dzień niż temu miastu».
Wróciło siedemdziesięciu dwóch z radością, mówiąc: «Panie, przez wzgląd na Twoje imię nawet złe duchy nam się poddają».
Wtedy rzekł do nich: «Widziałem Szatana, który spadł z nieba jak błyskawica. Oto dałem wam władzę stąpania po wężach i skorpionach, i po całej potędze przeciwnika, a nic wam nie zaszkodzi. Jednakże nie z tego się cieszcie, że duchy się wam poddają, lecz cieszcie się, że wasze imiona zapisane są w niebie».
Znaczenie liczby 72 w Piśmie Świętym
Pan wysyła przed sobą uczniów. Najpierw ich wybiera, czyli wskazuje, wyznacza. Nie są to ludzie przypadkowi. Jest ich siedemdziesięciu dwóch (chociaż w niektórych rękopisach występuje liczba siedemdziesiąt). W Piśmie Świętym liczby zazwyczaj mają głębsze znaczenie symboliczne.
Łukasz podkreśla, że Pan wybrał „innych” siedemdziesięciu dwóch, czyli nawiązuje do dwunastu apostołów, których wybrał wcześniej (por. Łk 6,12-15). Zauważmy, że liczba 72 jest podzielna przez dwanaście – to sześć razy dwanaście. W sumie (z apostołami) mamy więc siedem dwunastek.
Liczba dwanaście nawiązuje do dwunastu plemion Izraela, wywodzących się od dwunastu synów patriarchy Jakuba, który dał początek narodowi wybranemu. Sódemka zaś to liczba doskonała, wyrażająca pełnię Bożych planów. Obydwie liczby po połączeniu wyrażają niezwykłą ekspansję Ewangelii na cały świat.
Misja uczniów: wielkie żniwo, mało robotników
Uzasadnieniem rozszerzenia grona uczniów Jezusa, którzy mają głosić nadejście królestwa Bożego, jest fakt, że „żniwo wielkie, ale robotników mało”. Łukasz notuje dodatkowo bardzo ważny szczegół: uczniowie mają iść po dwóch.
Taka minimalna liczba świadków była nakazana przez Prawo, aby ich świadectwo było wiarygodne. Łukasz jest bardzo mocno zainteresowany tematem świadectwa. Apostołowie mają być świadkami Jezusa.
Niebezpieczna misja i skupienie na celu
Dość zaskakującym jest fakt, że Jezus posyła swoich uczniów „jak owce między wilki”. Ta metafora obrazuje niebezpieczeństwa, na jakie narażeni są apostołowie Jezusa. To ostrzeżenie wybiega nieco naprzód i charakteryzuje późniejszy okres prześladowań, który Łukasz znał z własnego doświadczenia, kiedy towarzyszył św. Pawłowi w jego podróżach misyjnych.
Jezus zabrania też pozdrowień podczas drogi. Chodzi tutaj o oszczędność czasu, jako że pozdrowienia na Wschodzie zajmowały go sporo. Ponadto użyty przez Łukasza grecki czasownik mógł oznaczać także „pożdrowić kogoś, wstępując do jego domu”. Uczniowie powinni skoncentrować się przede wszystkim na swoim głównym zadaniu, a nie zajmować się sprawami drugorzędnymi.
Pokój jako realna moc
Jedną z misji uczniów jest przekazywanie pokoju, który w mentalności semickiej był rozumiany jako pewna bardzo konkretna rzeczywistość. Przekazywanie pokoju przynosiło odbiorcy widoczne skutki w postaci Bożego błogosławieństwa pod warunkiem, że ten go przyjmował.
W przeciwnym razie pokój „powracał” do nadawcy, co znaczyło, że odbiorca nie uzyskał dla siebie żadnej korzyści. Drugim ważnym zadaniem uczniów jest ogłaszanie, że przybliżyło się już królestwo Boże. Jezus dwukrotnie to podkreśla w swojej przemowie do uczniów (ww. 9 i 11).
Tak więc uczniowie mają kontynuować nauczanie swojego Mistrza.
Radość z głębszego źródła
Uczniowie powracają ze swojej misji „z radością”. Radość jest jednym z przewodnich tematów Łukaszowej Ewangelii. Jest to radość mesjańska, związana z faktem przyjścia Mesjasza, który przyszedł „zbawić to, co zginęło” (por. Łk 19,10).
Ta radość towarzyszy wydarzeniom zbawczym, począwszy od narodzin Zbawiciela:
W Ewangelii czytamy także o „wielkiej radości z każdego grzesznika, który się nawraca” (15,7.10.24.32).
Jezus jednak upomina uczniów: „Nie z tego się cieszcie, że wam się duchy poddają, lecz z tego, że wasze imiona są zapisane w niebie”.
W tradycji żydowskiej istniało przekonanie o tym, że w niebie znajduje się księga, w której są zapisane imiona wszystkich sprawiedliwych (por. Ap 13,8; 20,15).
