jesteś na stronie franciszkanie.pl

duchowość | Co Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela? | głębia

Co Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela? | głębia

Faryzeusze chcą wystawić Jezusa na próbę. Takie sytuacje bardzo często są opisane w Ewangeliach. Czasownik peiradzo, który w Nowym Testamencie występuje 38 razy, znaczy doświadczać, wystawiać na próbę, wypróbowywać, jednak w niektórych przypadkach jest także tłumaczony jako kusić, zwłaszcza w scenie zwanej kuszeniem Pana Jezusa (por. Mt 4,1-11; Łk 4,1-13). Czasownik ten występuje także w Księgach: Wyjścia (Wj 15,25) oraz Powtórzonego Prawa (Pwt 8,2) w przekładzie Septuaginty tam, gdzie jest mowa o tym, że Pan Bóg doświadczał (wystawiał na próbę) swój lud podczas wędrówki przez pustynię. Zresztą taktyka stosowana przez faryzeuszy jest bardzo podobna do tej, której używa diabeł podczas wspomnianej sceny wystawiania na próbę Pana Jezusa.

Ewangelia na XXVII niedzielę zwykła (Mk 10, 2-16)

 

Faryzeusze przystąpili do Jezusa, a chcąc Go wystawić na próbę, pytali Go, czy wolno mężowi oddalić żonę.

Odpowiadając, zapytał ich: «Co wam przykazał Mojżesz?»

Oni rzekli: «Mojżesz pozwolił napisać list rozwodowy i oddalić».

Wówczas Jezus rzekł do nich: «Przez wzgląd na zatwardziałość serc waszych napisał wam to przykazanie. Lecz na początku stworzenia Bóg stworzył ich jako mężczyznę i kobietę: dlatego opuści człowiek ojca swego i matkę i złączy się ze swoją żoną, i będą oboje jednym ciałem. A tak już nie są dwojgiem, lecz jednym ciałem. Co więc Bóg złączył, tego niech człowiek nie rozdziela».

W domu uczniowie raz jeszcze pytali Go o to. Powiedział im: «Kto oddala swoją żonę, a bierze inną, popełnia względem niej cudzołóstwo. I jeśli żona opuści swego męża, a wyjdzie za innego, popełnia cudzołóstwo».

Przynosili Mu również dzieci, żeby ich dotknął; lecz uczniowie szorstko zabraniali im tego.

A Jezus, widząc to, oburzył się i rzekł do nich: «Pozwólcie dzieciom przychodzić do Mnie, nie przeszkadzajcie im; do takich bowiem należy królestwo Boże. Zaprawdę, powiadam wam: Kto nie przyjmie królestwa Bożego jak dziecko, ten nie wejdzie do niego».

I biorąc je w objęcia, kładł na nie ręce i błogosławił je.

Czy wolno mężowi oddalić żonę? Faryzeusze nie podają żadnego powodu, który miałby być przyczyną napisania tzw. listu rozwodowego. Mateusz w paralelnej wersji dodaje: „Z jakiegokolwiek powodu” (por. Mt 19,3). Owszem Księga Powtórzonego Prawa wzmiankuje taką możliwość, ale pod pewnym warunkiem, mianowicie „gdyby znalazł u niej [tj. żony] coś odrażającego” (Pwt 24,1). Różne szkoły rabinackie w odmienny sposób interpretowały to „coś odrażającego”, niemniej musiał zaistnieć jakiś konkretny powód oddalenia żony. Ów list rozwodowy po grecku nazywany był apostasion, jest to termin bardzo podobny do „apostazji”, czyli wyrzeczenia się wiary!  

 

Jezus podaje jako przyczynę wspomnianego przepisu Prawa „zatwardziałość serca”. Jest to wyrażenie występujące u proroków: Jeremiasza (Jr 3,17; 7,24; 9,13) oraz Ezechiela (Ez 2,4; 3,7) na określenie postawy obojętności na słowo Pana skierowane do narodu wybranego oraz niechęci do nawrócenia. Tym terminem posługuje się także św. Paweł (Rz 22,5; 11,7.25; Ef 4,8). Często odmawiany w Liturgii Godzin Psalm 95 zawiera apel Boga do swojego ludu: „Nie zatwardzajcie dzisiaj serc waszych…”. Apel ten podejmuje także autor Listu do Hebrajczyków (Hbr 3,8.15; 4,7). Zatwardziałość serca jest oporem wobec słowa, jakie Pan kieruje do swojego ludu, jest obojętnością wobec Jego przykazań.  

 

Jezus w odpowiedzi danej faryzeuszom cytuje fragment Księgi Rodzaju: „Dlatego opuści człowiek ojca swego i matkę i złączy się ze swoją żoną…” (Rdz 2,24). W tekście greckim występuje tutaj czasownik proskollaomai, który oznacza dosłownie „przykleić się”, „przylgnąć”. Termin ten podkreśla bardzo mocny związek, trwałe połączenie małżonków. Czasownik ten wzmocniony jest jeszcze wyrażeniem: „Staną się dwoje jednym ciałem”. Jezus powołuje się na to, co było „na początku”. W egzegezie rabinicznej to, co było wcześniej, nie może być anulowane przez coś ustanowione później.  

 

Na końcu naszego fragmentu Jezus mówi o cudzołóstwie. Słowa Jezusa: „Kto oddala swoją żonę, a bierze inną, popełnia względem niej cudzołóstwo” były dla rozmówców (faryzeuszów) szokujące, ponieważ według ówczesnej interpretacji Prawa Mojżeszowego cudzołóstwo mogła popełnić jedynie kobieta (sic!) zamężna lub zaręczona z innym mężczyzną. Było ono rozumiane jako wykroczenie przeciwko prawom prawowitego męża (Wj 20,17). Jezus chce w ten sposób wyraźnie podkreślić równość mężczyzny i kobiety.



Małżeństwo mężczyzny i kobiety pochodzi z Bożego zamiaru. Nie jest ono jedynie kontraktem cywilnym, lecz rzeczą świętą, tajemnicą działania Boga, w nomenklaturze kościelnej sakramentem. Jest istotnym elementem Bożego planu w stosunku do człowieka. Jest powołaniem, czyli włączeniem małżonków w Boży plan zbawienia.
podziel się:
Piotr Gryziec OFMConv Absolwent Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego i Papieskiego Instytutu Biblijnego w Rzymie. Nauczyciel akademicki, tłumacz, bloger. Wykłada teologię Nowego Testamentu w Wyższym Seminarium Duchownym Franciszkanów w Krakowie. Autor kliku pozycji książkowych i licznych artykułów naukowych i popularnych.