Dzisiaj w Ewangelii słyszymy dwie przypowieści Jezusa. Przypowieść to znana forma literacka, którą chętnie posługiwał się Jezus w swoim nauczaniu. Główną jej zasadą jest porównanie dwóch rzeczywistości: konkretną i abstrakcyjną. Obraz wzięty z codziennego życia ilustruje pewną sytuację nadprzyrodzoną, natury duchowej. Większość przypowieści Jezusa jest łatwo rozpoznawalna, ponieważ zaczynają się one tak, lub podobnie, jak druga z przeznaczonych do odczytania w tę niedzielę: „Z czym porównamy królestwo Boże, lub w jakiej przypowieści je przedstawimy?”. Jednak, jak wynika z komentarza ewangelisty, niewielu potrafiło zrozumieć owo głębsze przesłanie przypowieści, tak, że nawet swoim uczniom Jezus musiał je objaśniać – pisze o. Piotr Gryziec.
Ewangelia na XI Niedzielę Zwykłą (Mk 4, 26-34)
Jezus mówił do tłumów:
«Z królestwem Bożym dzieje się tak, jak gdyby ktoś nasienie wrzucił w ziemię. Czy śpi, czy czuwa, we dnie i w nocy, nasienie kiełkuje i rośnie, sam nie wie jak. Ziemia sama z siebie wydaje plon, najpierw źdźbło, potem kłos, a potem pełne ziarno w kłosie. Gdy zaś plon dojrzeje, zaraz zapuszcza sierp, bo pora już na żniwo».
Mówił jeszcze: «Z czym porównamy królestwo Boże lub w jakiej przypowieści je przedstawimy? Jest ono jak ziarnko gorczycy; gdy się je wsiewa w ziemię, jest najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi. Lecz wsiane, wyrasta i staje się większe od innych jarzyn; wypuszcza wielkie gałęzie, tak że ptaki podniebne gnieżdżą się w jego cieniu».
W wielu takich przypowieściach głosił im naukę, o ile mogli ją rozumieć. A bez przypowieści nie przemawiał do nich. Osobno zaś objaśniał wszystko swoim uczniom.
Niemal wszystkie przypowieści Jezusa przedstawiają rzeczywistość królestwa Bożego. Czym jest owo królestwo? Właściwie lepszym tłumaczeniem tego wyrażenia byłoby „królowanie Boże”, ponieważ nie chodzi o jakąś jednostkę terytorialną, lecz o duchową przestrzeń, w której możemy usytuować grupę ludzi, dla których Panem jest Bóg i którzy w życiu kierują się Jego przykazaniami. Dlatego królestwo Boże jest niewidzialne, a można je rozpoznać jedynie po zewnętrznych efektach jego obecności w świecie. Jest to pewna sfera życia, w której panują zasady przekazane przez Boga tym, którzy w Niego wierzą. W przypowieściach poznajemy także dynamikę niewidzialnego działania Boga w świecie.
Pierwsza przypowieść prezentuje losy ziarna wrzuconego w ziemię. Dla kogoś, kto obserwuje miejsce posiania ziarna z zewnątrz, to, co się dzieje we wnętrzu gleby jest niewidoczne, dlatego Jezus mówi, że rolnik nie wie jak to się dzieje, że z ziarna wyrasta najpierw źdźbło, a potem kłos. Podobnie królestwo Boże rozwija się w sposób niewidoczny dla oczu i dopiero po pewnym czasie jego owoce są widoczne w świecie w postaci wspólnoty wierzących, która zmienia świat wokół siebie. Co więcej, dzieje się to wszystko bez aktywnego zaangażowania tego, który wrzucił ziarno w ziemię! Przypowieść pokazuje, że Bóg działa w sposób ukryty i nieprzewidywalny dla człowieka.
Druga przypowieść kładzie nacisk na nieproporcjonalność początków rozwoju królestwa w stosunku do jego rezultatów. Równocześnie podkreśla wewnętrzną dynamikę królestwa, które z małego ziarna rozrasta się w wielkie drzewo. O ile pierwsza przypowieść akcentowała rozwój ilościowy (z jednego ziarna wiele ziaren w kłosie), tak druga kładzie nacisk głównie na rozwój przestrzenny królestwa. Ziarno gorczycy uchodziło za najmniejsze z wszystkich nasion. Natomiast ptaki, które gnieżdżą się w gałęziach gorczycy (obserwacja chyba trochę przesadzona) mają być wyrazem wielkości gałęzi, które posiada ten krzew, kiedy urośnie.
Jezus naucza w przypowieściach. Dlaczego tak czyni, skoro nie wszyscy są w stanie zrozumieć sens tych porównań? Nauczycielem jest nie ten, kto tylko wykłada pewne prawdy i zasady, ale także ten, który je wyjaśnia. Przypowieści domagają się głębszego wyjaśnienia. Dlatego uczniowie stawiają pytania. W ten sposób wchodzą w dialog, który pozwala im zgłębić naukę Jezusa. Nie wszyscy są gotowi do stawiania pytań, jednak, aby poznać tajemnice królestwa Bożego, potrzebny jest także wysiłek intelektualny. Kto pyta, nie błądzi – mówi znane przysłowie. Ważne jednak jest, kogo pytamy, kto zna odpowiedź na nasze pytania.
